(Trích bài phỏng vấn Đức Tổng Giám Mục Nguyễn Như Thể của thinh giả đài Phát Thanh Đức Mẹ Hằng Cửu Giúp tối ngày 18.8.1998.)

Xin Đức Cha sơ lược ngắn gọn cho chúng con biết về Đại Hội mừng kỷ niệm 200 Đức Mẹ hiện ra tại Lavang? Các sinh hoạt? có bao nhiêu người đến dự? có gặp phải trở những khó khắn gì, cùng những điều tích cực khác thấy được trong Đại Hội?

ĐTGM: Tam nhật đại lễ kỷ niệm 200 năm Đức mẹ hiện ra tại Lavang là một biến cố quan trọng hàng đầu đối với Giáo Hội Công Giáo VN, đối với mọi tín hữu VN trong và ngoài nước. Điều này Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II đã nhiều lần nhắc đến biến cố này và phó thác giáo dân Việt Nam cho Đức mẹ Lavang. Hội Đồng Giám Mục VN cũng đã ủy thác việc tổ chức này cho Tổng Giáo Phận Huế bởi vì trong hoàn cảnh hiện tại chưa cho phép có một tổ chức qui mô toàn quốc. Nên chúng tôi tùy khả năng và hoàn cảnh, cố gắng làm hết sức mình để chuẩn bị cho Tam Nhật Đại Lễ từ ngày 13-15..8.1998 vừa qua. Về mặt tinh thần là chính, về mặt vật chất tùy theo khả năng hiện có. Trong việc tổ chức chúng tôi đã đề ra phương hướng là cách tranh trí cũng như nghi lễ phụng vụ vừa phải có tính cách toàn quốc mà vừa có tính cách dân tộc.

Trong 3 ngày đại hội có 16 Giám mục đến hành hương tại Lavang, kể cả Đức Hồng Y Phạm Đình Tụng. Con số Linh mục vào khoảng 300 và số giáo dân ước lượng chừng 200.000 người.

Chương trình chung thì ngày 13.8 có nghi thức khai mạc do Đức Tổng Giám Mục Huế chủ sự. Tiếp theo có thánh lễ khai mạc do Đức Cha Nguyễn văn Hòa Giám mục Nha trang chủ tế. Tối có rước kiệu Mình Thánh Chúa rất sốt sáng do Đức cha Huỳnh văn Nghi Giám Mục Phan Thiết chủ sự.

Qua ngày 14.8.1998 buổi sáng có Thánh Lễ do Đức Cha Phạm Minh Mẫn Tổng Giám Mục Saìgòn chủ tế. Chiều có thánh lễ do Đức Cha Nguyễn như Thể chủ tế.Trong ngày 14.8 có cuộc sám hối cộng đồng cho người lớn cũng như giới trẻ.

Qua ngày 15.8. 1998, sáng có rước kiệu và theo sau là Thánh lễ bế mạc do Đức Hồng Y Phạm Đình Tụng, Tổng Giám Mục Hà Nội, Chủ Tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam và là Đặc sứ của Đức Thánh Cha, chủ tế.

Những khó khăn thì cũng còn nhiều như trước mắt thì các quán ăn uống chính quyền xã làm gần khuôn viên La vang quá nên mất vẻ trang nghiêm phần nào, rồi thì khó giữ trật tự và vệ sinh. Về vấn đề này thì chính quyền tỉnh Quảng Trị đã có ý kiến là dời các lều quán ra xa 100 mét nhưng mà phép vua thua lệ làng, xã đã cho đấu thầu lỡ rồi nên phải chịu vậy. Vấn đề thứ hai là đã xin làm một số nhà vệ sinh thì xã cho phép quá trễ, chỉ 3, 4 ngày trước đại hội, nên không đạt được như ý, thì cũng xin làm các phòng dã chiến, sau đại lễ thì rỡ đi nên chuẩn bị cũng không kịp.

Ngoài ra năm nay miền Trung hạn hán rất nặng, mùa màng bị mất, nhiều nhất là ở tỉnh Quảng Trị và Quảng Bình. Dân chúng rất là cực khổ. Nhưng vấn đề nước tại Lavang thì bảo đảm tuy không dư dật lắm nhờ đào được mấy cái giếng khoan 60-70 mét nên cũng cung cấp đủ nước cho khách hành hương trong mấy ngày đại hội.

Nhìn chung, điểm tích cực trong Đại hội thấy nhiều hơn, tức là thấy biểu lộ tình hiệp thông Giáo Hội rất là rộng lớn và đạm đà. Mọi người khắp đất nước đều về qui tụ như một đại gia đình và có rất nhiều người sám hối, ăn năn, đổi đời. Mọi người đến Lavang chỉ biết cầu nguyện, tìm điều cốt yếu cho cuộc sống mình, vì Lavang này nghèo lắm, thiếu thốn nhiều mặt cho nên người ta đến đay không tìm gì khác ngoài sự cầu nguyện và sống các mối Phúc thật.

Xin Đức Cha cho biết bầu khí đại hội ra sao? Tinh thần dân Chúa thế nào? Các Đức Giám Mục có cảm tưởng gì về Đại Hội? Xin Đức Cha cho chúng con biết cảm tưởng riêng của Đức Cha về đại hội này.

Bầu khí Đại Hội rất là sốt sáng và có mức độ thánh thiện rất cao, vừa trang nghiêm, có kỷ luật vừa rất là thánh thiện. Tinh thần của dân Chúa rất là an ủi, nâng đỡ, phấn chấn và ai ai cũng hân hoan vui mừng. Dù hoàn cảnh còn thiếu thốn nhưng không ai phiền trách gì. Về nhà Mẹ thì thấy được chan chứa tình con cái đối với Mẹ, tình huynh đệ anh chị em xum vầy với nhau xung quanh Mẹ hiền. Giáo dân chịu hy sinh, chịu khó, bác ái giúp đỡ lẫn nhau. Dù Lavang còn nghèo khó thiếu thốn nhưng ai ai cũng thỏa lòng cả.

Các Đức Giám Mục rất lấy làm hài lòng vì thấy trong hoàn cảnh này mà được như vậy thì thật là nhờ ơn Chúa và ơn Đức Mẹ phù trợ. Các Giám mục rất là cảm phục và cảm động trước niềm tin vững mạnh của các thành phần dân Chúa, nhất là các giáo dân. Họ rất sốt sáng, chịu khổ, chịu cực, đến được với Mẹ là họ thỏa lòng rồi. Riêng tôi, rất là vui mừng tạ ơn Chúa và Đức Mẹ La vang bởi vì Đại Hội này thành công ngoài ước muốn của mình, nhờ bao lời cầu nguyện, hy sinh của các tín hữu xa gần trong nước cũng như ngoài nước, có mặt cũng như vắng mặt. Ai ai cũng nao nức, ai ai cũng hướng lòng về với Đức Mẹ La vang. Nhờ đó, Đức Mẹ ban rất nhiều ơn cho Tam Nhật Đại Hội. Thành công về mặt tổ chức thì không dám nói nhiều. Lúc này thì có nhiều khó khăn nhưng mà dần dần người ta cũng cảm thông và cuối cùng thì cũng tốt đẹp. Nhưng chính yếu là thành công về mặt tinh thần. Nhiều người được ơn ăn năn trở lại. Ai ai cũng sốt sáng cầu nguyện vì thấy Mẹ Lavang là người Mẹ qui tụ con cái Việt Nam khắp nơi, một ý một lòng, một niềm tin yêu phó thác. Ai đến Lavang cũng thấy vui mừng và được an ủi trong tâm hồn.

Điều gì đáng động Đức Cha qua những ngày đại hội. Xin Đức Cha chia sẻ cảm nghiệm sống đức tin với mọi thính giả của đài Đức mẹ Hằng Cứu Giúp chúng con.

Điều đánh động tôi nhất trong 3 ngày đại hội thứ nhất là chúng tôi có Nhà Nguyện dã chiến đặt Mình Thánh Chúa liên tục và liên lỉ có các tu sĩ nam nữ ứng trực để tôn thờ Thánh Thể cả đêm lẫn ngày. Nhiều giáo dân cũng tham dự rất sốt sáng và cảm động. Nơi thứ hai cũng đánh động tôi là khu vực hòa giải. Có mấy chục tòa giải tội thì các linh mục thay phiên nhau đêm ngày giải tội cho các tín hữu đủ mọi lứa tuổi. Một điều nữa tôi thấy là tại Linh Đài Đức mẹ luôn có người cầu nguyện, cá nhân cũng như nhóm. Rồi có cả nhóm gia đình bạn bè đọc kinh lần hạt ngay tại lều tá túc của mình ngoài trời.

Điều nữa đánh động tôi là thấy giới trẻ đi rất đông, chiếm đa số trong các khách hành hương. Họ đến Lavang là vì niềm tin thúc đẩy chứ Lavang nghèo khó có gì hấp dẫn bên ngoài đâu. Bên cạnh họ một số cụ già trên 80 tuổi, chân bước không vững mà cũng nài nỉ con cháu cho đi một lần rồi về chết cũng thỏa lòng. Tôi cũng gặp một bà mẹ ôm đứa con 5 tháng từ vũng tầu đến Lavang từ ngày 11 đến ngày 16. Thấy đứa con vẫn nhở nhơ vui vẻ thì thật là kỳ diệu. Cũng có người bồng con mới ba tháng nữa. Tất cả chỉ vì niềm tin sâu xa nơi chính tâm hồn họ. Để đúc kết, tôi nhìn vào Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II, một vị Giáo Hoàng rất là ưu ái đối với Đức mẹ Lavang. Trong dịp kỷ niêm 200 năm Mẹ Lavang, ngài đã chi mở năm toàn xá từ đầu năm 1.1.98 đến 15.8.99. Ngài lại tặng một chén thánh có khắc huy hiệu của ngài cho Đại Hội. Ngài còn cử vị Đặc sứ là chính Đức Hồng Y Phạm Đìng Tụng đến chủ lễ kỷ niệm 200 năm. Ngài gửi sứ điệp cho tín hữu Việt Nam trong cũng như ngoài nước. Trong sứ điệp tôi thấy đoạn quan trọng này “Ước gì Mẹ La Vang lôi cuốn các tín hữu trở thành những người hành hương kiên vững trong niềm tin, thành người hành hương của niềm hy vọng, thành người hành hương của tình bác ái, hiệp nhất, yêu thương và phục vụ”.

Cho nên đối với tôi điều quan trọng nhất là Đức Tin, Đức Cậy, và Đức Mến được biểu lộ một cách cá nhân và cách cộng đồng Lavang. Tin, Cậy, Mến được củng cố, được tăng cường và lan rộng ra ngoài khu vực Lavang, lan tỏa trong môi trường sống của mỗi người, mỗi cộng đoàn. Sau đại hội mỗi người đưa Mẹ Lavang về nhà mình cũng như thánh Gioan đưa tinh thần Mẹ vào cuộc sống thường nhật, tức là cậy tin mến nơi Mẹ và nhiệt thành tỏa hương đức cậy, tin mến như Mẹ vậy. Đây là những điều tôi tâm đắt và cầu mong cho những người hành hương về tiếp tục sống Đức Tin, Cậy, Mến như Mẹ.