Nhân dịp kỷ niệm 200 năm ngày Ðức Mẹ hiện ra tại Lavang, Ðức Thánh Cha vừa gởi cho hàng Giám Mục Việt Nam một sứ điệp, để như lời ngài nói: “Nhiệt tình chung vui và tạ ơn Thiên Chúa với các Giám Mục Việt Nam và với các tín hữu trong Giáo Phận các Ngài” Ðồng thời, qua Bộ Xá Giải, Tòa Thánh công bố Năm Toàn Xá (1-1-1998 đến 15-8-1999) do văn thủ Prot. N. 99-97-I.
Sứ điệp được ký ngày 16-12-1997 và gửi đi từ Vatican, trước ngày khai mạc Năm Toàn Xá.
Sứ điệp có thể được gồm tóm trong hai phần. Trong phần nhập đề, Ðức Thánh Cha nhắc lại đôi dòng lịch sử khi Ðức Mẹ hiện ra năm 1798 “giữa những thống khổ tinh thần và thể xác, Ðức Mẹ đã mang lại một sứ điệp hy vọng” “các con hãy tin tưởng, hãy vui lòng chịu đựng đau khổ. Mẹ đã nhận lời các con cầu xin. Từ nay về sau, hễ ai đến cầu xin Mẹ nơi đây, sẽ được toại nguyện”.
Qua phần thứ hai, sứ điệp của Ðức Thánh Cha quãng diễn lời hứa của Ðức Mẹ: “Luôn luôn hạp thời, được sốt sắng đón nhận suốt hai thế kỷ nay tại Lavang”. Hai thế kỷ đã trôi qua với bao thăng trầm trôi nổi của lịch sử. Lavang đã trở nên “Trung Tâm Thánh Mẫu Toàn Quốc”. Như giòng thác lũ, “bao tâm sự thầm kín của bao nhiêu người, đủ mọi thành phần, mọi hoàn cảnh, mọi lo âu, mọi khắc khoải, đã đổ về đây”. Dưới bóng cây đa cổ thụ, Ðức Thánh Cha nói: “Các Giám Mục, Linh Mục, Tu Sĩ nam nữ và Giáo Dân đều yêu thích tìm về nơi đây, để tìm sự hiền dịu của Mẹ, Ðấng ban cho họ đầy đủ can đảm để làm chứng tuyệt vời về đời sống Kitô hữu, trong những hoàn cảnh lắm lúc thật khó khăn.”
Ðức Thánh Cha cầu chúc cho các tín hữu trong Năm Toàn Xá đặc biệt này, “sẽ đến cầu nguyện với Ðức Mẹ tại đền thánh Ðức Mẹ, hoặc sẽ kêu cầu Người ở những nơi khác, được tìm thấy một sức mạnh thúc đẩy tông đồ mới và nhận lãnh ơn an ủi và cương quyết để đương đầu với những lo âu trong cuộc sống. “Tôi mời gọi họ nhìn thấy nơi Ðức Mẹ, một người Mẹ mà Chúa Giêsu đã ban tặng cho loài người, một người Mẹ sẽ dẫn dắt họ đến với Người Con Chí Thánh của mình”.
Ðức Thánh Cha còn nhắc đến dữ kiện kỷ niệm, nằm trong khuôn khổ năm thứ hai chuẩn bị năm Ðại Toàn Xá 2000, dành riêng cho Chúa Thánh Thần. Ngài thúc dục giáo dân Việt Nam chiêm ngắm nơi Mẹ Maria, hình ảnh một người nữ khiêm tốn, đã trung thành và trọn vẹn, vâng theo lời mời gọi của Chúa, Ecce Ancilla Domini.
Sứ điệp mới ban hành này nhân kỷ niệm 200 năm Ðức Mẹ hiện ra tại Lavang, phải chăng là tiếng vọng lại sứ điệp ngày 19 tháng 6 năm 1988 tại công trường thánh Phêrô, nhân dịp phong thánh cho 117 vị Tử Ðạo nước nhà. Ðức Thánh Cha cũng nói đến Lavang, đến ước nguyện được đến thăm Việt Nam, nơi Ðức Mẹ đã đến… Vả chăng lời mời của Hội Ðồng Giám Mục Việt Nam cũng được chuyển đệ lên ngài, nhưng thời thế không thuận tiện.
Trong khi một nước Cộng Sản khác là Cuba vừa mời Ðức Thánh Cha đến viếng thăm và ngài đã đến, đem lại bao nhiêu hy vọng cho quốc gia này, thì chế độ Cộng Sản Việt Nam vẫn lờ lững… Phải chăng vì họ đã suy nghĩ và thấm nhuần về câu nói sau đây của Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ là ông Trent Lott, rằng: “Từ nhìn lại lịch sử, người ta sẽ thấy, nơi nào Ðức Thánh Cha Gioan Phaolô II đặt chân đến, chủ nghĩa Cộng Sản và các nhà độc tài sẽ không còn tồn tại được bao lâu.”
Phải chăng cũng vì thế, ngày 4 tháng 12 năm 1997, nhà nước Cộng Sản Việt Nam, qua Ủy Ban Nhân Dân Quảng Trị, đã vội gởi văn thư cho phép tổ chức kỷ niệm Lavang, nhưng “cách nhỏ giọt, tiết kiệm, và hạn chế tối đa.”
Dầu vậy, chúng ta sẽ tổ chức kỷ niệm Mẹ hiện ra cách xứng đáng, trong tinh thần hành hương mà sứ điệp vừa công bố.
Tất cả cho Mẹ Lavang, trong tinh thần ghi ơn, cảm tạ, và cầu nguyện với Mẹ, người Mẹ của con dân Việt Nam.
Lm. Hồng Phúc