Đức Mẹ Bãi Dâu là tên gọi một tổ hợp công trình đền thánh và tượng đài Đức Mẹ Maria, tọa lạc trên sườn Núi Lớn, thành phố Vũng Tàu, Việt Nam. Mẹ Bãi Dâu là nơi hành hương chính của con cái Mẹ ở Miền Nam. Đức Cha Giuse Lê Văn Ấn – Giám Mục tiên khởi Giáo Phận Xuân Lộc đã chính thức công bố Bãi Dâu là Trung Tâm Thánh Mẫu của Giáo Phận Xuân Lộc.
Năm 1926, trên sườn Núi Lớn có khu đất bằng khoảng 10 mẫu mang tên Vũng Mây, do ông Lê Hữu Lương, một giáo dân giáo xứ Vũng Tàu, đăng ký sở hữu với chính quyền vào ngày 9-4-1926. Sau đó, ngày 14-4-1926, ông Lương lại sang nhượng cho ông bà Nguyễn Hồng Ân quen gọi là Vệ Ân (quốc tịch Pháp. Cũng trong năm này, ông bà Vệ Ân xây một nhà nguyện nhỏ bằng đá, bên cạnh “kim tĩnh”, mong sau này được chôn cất tại đó.
Trung tâm hành hương Mẹ Bãi Dâu
Ngày 1/12/1927, ông bà Vệ Ân lại dâng nhà nguyện và đất đai cho Hội Thừa Sai Paris. Vũng Mây vốn là rừng rậm, ít người lui tới, nên các Linh mục thừa sai cho phá rừng, trồng dâu nuôi tằm, tạo việc làm cho giáo dân, nên vùng này có tên là Bãi Dâu từ đó. Năm 1962, năm khai mạc Công Đồng Vatican II, tháng 10/1962, tại Bãi Dâu, Linh mục chính xứ kiêm quản hạt Phaolô Nguyễn Minh Trí (có tài liệu ghi Nguyễn Văn Trí) cho xây dựng tượng đài Đức Mẹ Ban Ơn cao 7m trên sườn núi. Ngày 11/8/1963, Giám Mục Sài Gòn Phaolô Nguyễn Văn Bình làm phép khánh thành tượng đài.
Tượng Đức Mẹ Bãi Dâu
Ngày 4/10/1965, Giáo Phận Xuân Lộc được thành lập. Đức Cha Giuse Lê Văn Ấn, Giám Mục tiên khởi, đã chính thức công bố Bãi Dâu là Trung Tâm Thánh Mẫu của Giáo Phận Xuân Lộc, và đã nhiệt tình tổ chức các cuộc hành hương trọng thể kính Đức Mẹ Maria. Nhiều người giáo dân trong Giáo Phận không bao giờ quên được cuộc cung nghinh Đức Mẹ của toàn giáo phận vào tháng 5.1973. Hằng mấy chục ngàn người và hằng trăm ghe thuyền lớn nhỏ tuốn về Bãi Dâu cử hành một cuộc rước kiệu lớn nhất lúc bấy giờ để tôn vinh Đức Mẹ. Các vị Giám Mục kế nhiệm tiếp nối làm cho Bãi Dâu càng ngày càng thu hút nhiều người về hành hương kính Đức Mẹ. Đền thánh Đức Mẹ do Giám mục Giuse Lê Văn Ấn thành lập ngày 15/5/1969. Trải qua bao thăng trầm, ngày nay Đền Thánh Đức Mẹ Bãi Dâu đã trở thành một nơi hành hương và cầu nguyện của du khách trong và ngoài nước.
Một góc khác của Tượng Đức Mẹ Bãi Dâu
Ngày 1/1/1992, ngày Hòa Bình Thế Giới lần thứ 25, Đức Cha Phaolô Nguyễn Minh Nhật, Giám Mục Xuân Lộc đặt viên đá trùng tu trung tâm hành hương. Tuợng đài đuợc thay thế bằng tuợng Ðức Mẹ Thiên Chúa, màu trắng, cao 25m với trọng lượng gần 500 tấn, được đặt trên sườn Núi Lớn trên độ cao 60m so với mặt biển. Tượng Đức Mẹ hướng ra biển, bế Chúa Jesus. Tượng Đức Maria Mẹ Thiên Chúa đã được làm phép và khánh thành ngày 31/12/1994, với sự chủ lễ của Đức Giám Mục Xuân Lộc Phaolô Nguyễn Minh Nhật.
Sau này, nhà nguyện đá đuợc di chuyển xuống chân núi, nhuờng chỗ cho một nhà thờ mái vòm có sức chứa 1.000 nguời, đã duợc kiến thiết. Mặt bằng phía duới đã đuợc cải tạo, thành một công truờng có khả năng chứa 100.000 nguời. Tượng Đức Mẹ Ban Ơn đã bao năm đứng bên bờ đại dương được tháo gỡ và đưa về đài mới tại Giáo Xứ Sao Mai vào ngày 10/3/1995.
Nhiều sự kiện lớn của HĐGM Việt Nam diễn ra tại TTHH Mẹ Bãi Dâu
Thánh Đường dâng kính Đức Mẹ Thiên Chúa tọa lạc trên sườn núi phía bên trái Tượng đài Đức Mẹ, với độ cao khoảng 28m so với mặt biển và hướng ra biển. Đền thánh được xây dựng lại vào ngày 19/3/1994 có chiều dài 49m, rộng 38m, với hình dáng của một con thuyền buồm đang căng gió, ngọn tháp cao 27,5m như là một cột buồm nhẹ nhàng nhưng vững chắc để hứng gió đưa con thuyền lướt sóng về bến bình an.
Ngoài ra Trung tâm Hành hương Mẹ Bãi Dâu còn có những công trình khác như: nhà truyền thống dâng kính các thánh tử đạo, đường suy niệm mầu nhiệm mân côi, nhà hành hương… Tất cả đã tạo nên một tổng thể hài hoà và đầy tính thánh thiêng của một trung tâm hành hương công giáo.
